Het Paleo-dieet, ook wel “oervoeding” genoemd, is gebaseerd op het eetpatroon van onze voorouders uit het Paleolithicum, de tijd vóór landbouw en industrie. Dat betekent dat het dieet zich richt op voeding die “gejaagd of verzameld” kan worden: vlees, vis, groenten, fruit, noten, zaden, gezonde vetten. Tegelijkertijd wordt afgezien van granen, peulvruchten, zuivel, geraffineerde suikers en sterk bewerkte producten.
Het is al jaren populair onder mensen die terug willen naar de basis: eten zoals onze voorouders dat deden. Maar is Paleo slechts een hype, of is er daadwerkelijk wetenschappelijke onderbouwing voor deze manier van eten?
De gedachte achter Paleo is dat ons lichaam genetisch nog grotendeels is afgestemd op dit soort voeding. De introductie van granen, zuivel en sterk bewerkte voeding is relatief recent in onze evolutionaire geschiedenis. Volgens de theorie zou dit betekenen dat ons lichaam zich niet volledig heeft kunnen aanpassen, wat zou kunnen bijdragen aan moderne gezondheidsklachten.
In deze blog duiken we in de wetenschap achter het paleo dieet. Wat zeggen onderzoeken over de invloed van oervoeding op je gezondheid, je bloedsuikerspiegel, je darmen, ontstekingen en zelfs je hart?
Waarom de wetenschap zich met Paleo is gaan bemoeien
Toen het Paleo-dieet aan populariteit won, gingen wetenschappers zich afvragen: klopt de veronderstelling dat voeding volgens oervoeding gezonder is dan het moderne Westerse dieet? De afgelopen circa 15 jaar verschenen diverse klinische studies en systematische reviews die de gezondheidseffecten van het Paleo-patroon onderzochten, onder andere bij overgewicht, insulineresistentie, hart- en vaatziekten en auto-immuunproblemen.
Uit veel onderzoeken komt naar voren dat Paleo meetbare positieve effecten kan hebben op de metabole gezondheid, ontstekingsmarkers en gewichtsregulatie. Bijvoorbeeld: een systematische review toonde aan dat het Paleolithisch dieet beter scoorde dan guideline-diëten wat betreft componenten van het metabool syndroom.
Maar tegelijk is de nuance belangrijk: ook al zijn veel uitkomsten positief, moet onthouden worden dat veel studies kortdurend waren of met een beperkte groep deelnemers.
Laten we eens kijken wat de wetenschap precies zegt.
1. Paleo en bloedsuikerregulatie
Een van de meest onderzochte voordelen van het Paleo‐dieet is de invloed op bloedsuiker en insulinegevoeligheid. In meerdere klinische studies zagen deelnemers een stabielere bloedsuikerspiegel, minder insuline nodig en verbeterde nuchtere bloedsuikerwaarden ten opzichte van traditionele diëten.
Voorbeeldonderzoek:
Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Diabetologia (2009) vergeleek een paleo eetpatroon met een standaard diabetesdieet bij mensen met type 2 diabetes. De Paleo-groep had lagere bloedsuikerwaarden, meer gewichtsverlies en betere insulinegevoeligheid en dit binnen 12 weken.
Wat kun je uit deze bevinding trekken en wat is de reden? Paleo bevat geen snelle suikers, geraffineerde koolhydraten of granen die de bloedsuiker doen pieken. De focus op groenten, eiwitten en gezonde vetten zorgt voor een stabiele energiestroom.
2. Paleo en hartgezondheid
Een veelgehoorde kritiek is dat Paleo te veel vlees bevat en daarom “slecht” zou zijn voor het hart. Maar wat blijkt uit onderzoek? Studieresultaten laten juist zien dat Paleo een gunstig effect kan hebben op belangrijke risicofactoren voor hart- en vaatziekten.
Mensen die een oervoeding volgen laten vaak zien:
Lagere triglyceridenwaarden
Een verbeterde HDL/LDL-verhouding
Lagere bloeddruk
Minder buikvet
Een onderzoek in European Journal of Clinical Nutrition (2015) toonde aan dat deelnemers op een Paleo-dieet betere cholesterolwaarden kregen dan mensen die een traditioneel vetarm dieet volgden. Dat komt vooral omdat Paleo geen bewerkte koolhydraten bevat (die juist de triglyceriden verhogen), en omdat het rijk is aan omega 3-vetzuren, antioxidanten en enkelvoudig onverzadigde vetten uit vis, avocado en olijfolie.
3. Paleo en ontstekingen
Een van de grootste gezondheidsproblemen van onze tijd is laaggradige, chronische ontsteking. Dit is de stille motor achter veel moderne ziektes zoals diabetes, reuma en hartziekten. Meerdere studies tonen aan dat Paleo ontstekingsremmend werkt. Dit komt doordat het dieet:
rijk is aan antioxidanten (uit groenten, fruit en gezonde vetten),
en arm aan bewerkte suikers, gluten en plantaardige oliën, die ontstekingsprocessen juist kunnen aanwakkeren.
Een onderzoek in Lipids in Health and Disease (2015) liet zien dat mensen die zes weken paleo aten, een significante daling van ontstekingsmarkers (zoals CRP) vertoonden. Met andere woorden: het lichaam kwam letterlijk tot rust.
4. Paleo en de darmgezondheid
De darm is het centrum van onze gezondheid. Een gezonde darmflora beïnvloedt niet alleen de spijsvertering, maar ook het immuunsysteem, de hormoonbalans en zelfs je stemming. Door het vermijden van granen, peulvruchten en zuivel allemaal voedingsmiddelen die bij sommige mensen de darmwand kunnen irriteren helpt het Paleo dieet de darmbarrière te herstellen. Tegelijkertijd bevat Paleo veel vezels uit groenten en fruit, wat de groei van goede darmbacteriën stimuleert.
Onderzoek in Journal of Gastroenterology and Hepatology (2017) suggereert dat oervoeding kan bijdragen aan een betere microbiële diversiteit — een belangrijke maatstaf voor darmgezondheid.
5. Paleo en gewichtsbeheersing
Veel mensen stappen over op Paleo om af te vallen en dat werkt vaak zonder calorieën te tellen. Onderzoeken laten zien dat een paleo eetpatroon leidt tot:
verminderd hongergevoel,
natuurlijke vetverbranding,
en spierbehoud.
Omdat je lichaam stabielere bloedsuikers heeft, blijft het verzadigingshormoon leptine beter gereguleerd. Een studie uit Nutrition & Metabolism (2008) toonde aan dat Paleo-deelnemers gemiddeld meer gewicht verloren en meer vetmassa kwijtraakten dan mensen op een traditioneel dieet, zelfs bij gelijke calorie-inname.
Wat zegt de wetenschap over de duurzaamheid van Paleo?
Hoewel de resultaten indrukwekkend zijn, erkennen wetenschappers dat veel studies kleinschalig en kortdurend zijn. Toch is de conclusie consistent: Paleo verbeterd metabole gezondheid, vermindert ontstekingen en ondersteunt gewichtsbeheersing en dit zonder dat mensen zich hongerig voelen.
Het grootste struikelblok volgens onderzoekers? Niet de werking, maar de volhoudbaarheid. Paleo vraagt aanpassing in een wereld vol bewerkt eten. Toch wijzen langetermijnobservaties uit dat wie Paleo als levensstijl aanneemt, vaak betere eetgewoonten ontwikkelt en minder terugvalt in suiker- of junkfoodverslavingen.
Paleo in modern perspectief
De moderne wetenschap bevestigt steeds vaker wat onze voorouders intuïtief al wisten: “Eet puur, eet natuurlijk, eet wat de aarde je geeft.”
Of je nu paleo eet om af te vallen, ontstekingen te verminderen of je energie te verhogen de kern blijft hetzelfde: voed je lichaam met echt voedsel. De oervoeding is niet zomaar een dieet, maar een levensstijl die teruggaat naar onze biologische basis. Steeds meer onderzoeken laten zien dat dat precies is wat ons lichaam nodig heeft om optimaal te functioneren.
Conclusie: Paleo en wetenschap gaan hand in hand
De wetenschap achter Paleo groeit, en steeds meer studies tonen aan dat oervoeding een krachtig effect heeft op je bloedsuikerspiegel, ontstekingen, darmgezondheid en gewicht. Hoewel er nog meer langetermijnonderzoek nodig is, staat één ding vast: De principes van Paleo en dit betekend echt voedsel, geen bewerking, veel variatie en natuurlijke vetten sluiten perfect aan bij wat ons lichaam van nature nodig heeft.
Of je het nu “Paleo”, “oervoeding” of “natuurlijk eten” noemt: de wetenschap laat zien dat teruggaan naar de basis niet alleen logisch is, maar ook meetbaar gezond.
Veelgestelde vragen over de wetenschap achter Paleo
1. Is het Paleo dieet wetenschappelijk bewezen?
Steeds meer onderzoeken laten zien dat het Paleo dieet positieve effecten heeft op de gezondheid. Wetenschappelijke studies tonen aan dat mensen die volgens het Paleo-principe eten vaak:
betere bloedsuikerwaarden hebben,
minder ontstekingsmarkers vertonen,
en een gezonder vetprofiel ontwikkelen (meer HDL, minder triglyceriden).
Hoewel er nog geen tientallen jaren aan langetermijnonderzoek is, wijzen de meeste klinische studies in dezelfde richting: oervoeding ondersteunt de natuurlijke werking van het lichaam. Het idee dat ons lichaam beter functioneert op voeding waarvoor het genetisch is ontworpen zoals vlees, vis, groenten en fruit wordt door steeds meer wetenschappers onderschreven.
2. Is Paleo gezond op de lange termijn?
Ja, mits je het op een gevarieerde en uitgebalanceerde manier volgt. Het Paleo dieet is gebaseerd op volwaardige, onbewerkte voeding die rijk is aan voedingsstoffen, vezels, gezonde vetten en eiwitten. Dat maakt het niet alleen geschikt als tijdelijk dieet, maar ook als duurzame levensstijl. Onderzoek toont aan dat mensen die langdurig oervoeding volgen vaak:
een stabiel gewicht behouden,
minder last hebben van bloedsuikerschommelingen,
en minder risico lopen op ontstekingsgerelateerde aandoeningen.
Belangrijk is om voldoende variatie aan te brengen door bijvoorbeeld met verschillende groenten, vis, vlees, noten, zaden en gezonde vetten af te wisselen zodat je lichaam alle essentiële voedingsstoffen krijgt.
3. Wat zegt de wetenschap over Paleo en afvallen?
Wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat mensen die Paleo eten vaak natuurlijk gewicht verliezen, zonder calorieën te tellen of honger te lijden.
Dat komt omdat Paleo de bloedsuikerspiegel stabiliseert en het verzadigingsgevoel verhoogt. Door het vermijden van geraffineerde koolhydraten en suikers, schakelt het lichaam over op vetverbranding als primaire energiebron. Een studie gepubliceerd in Nutrition & Metabolism (2008) liet zien dat deelnemers die het Paleo dieet volgden gemiddeld meer gewicht verloren dan mensen op een traditioneel dieet zelfs als beide groepen evenveel calorieën aten.
Kort gezegd: Paleo helpt je natuurlijk afvallen, doordat het je lichaam laat werken zoals het bedoeld is.