Hoe Gezond is jouw Boterham?

Volgens mij zijn we allemaal wel opgegroeid met een boterham in Nederland. Het is lekker, super makkelijk om te maken en bevat veel vezels. Maar hoe gezond is je bammetje echt?

Laten we vooropstellen dat iedereen anders is en een ander functionerend lichaam heeft. Heb jij geen klachten als moeheid, ontstekingen of chronische ziekte dan is een boterham van tijd op tijd echt geen probleem.

Toch zien we dat steeds meer mensen klachten ontwikkelen bij het veelvoudig eten van gluten en laat dat nou net in je boterham zitten!

Terug naar de oorsprong

Er zijn de afgelopen jaren heel veel onderzoeken gedaan over gluten. Steeds vaker komt er naar voren dat mensen negatief reageren op granen die verwerkt zitten in je boterham. Denk aan darmklachten, hoofdpijn, gewrichtsklachten, acne en nog veel meer.

Maar hoe komt het toch dat er steeds meer mensen deze klachten ontwikkelen. Vroeger aten we toch ook gewoon brood en toen leek het alsof er weinig aan de hand was?

Laten we eens dieper de geschiedenis induiken om te kijken waar dit vandaan komt.

Al duizenden jaren eet de mens granen en ook brood. Hiervoor aten mensen fruit, groenten, zaden, noten en soms wat vlees. Zoals je waarschijnlijk weet waren we verzamelaars en trokken we de wereld rond. De hele dag opzoek naar eten. Om de honger te stillen, kauwden ze in de tussentijd op granen. Ze merkten dat hun speeksel de granen zacht maakte waardoor ze uiteindelijk de granen gingen weken en zo de eerste vorm van brood ontstond.

Later is toen de mens zich ging settelen op een vaste plek en er steden ontstonden, is het brood verder ontwikkeld.

Zo konden ze het brood maar één dag gebruiken voordat het hard en zuur werd. Uiteindelijk door toeval is er een ontdekking gedaan dat als je een klein beetje van het zuur geworden brood van de vorige dag door het nieuwe brooddeeg deed, dat het veel luchtiger en lekkerder werd.

Zo is het brood ontstaan wat wij kennen. Tenminste, wat we vroeger aten. Pas sinds de 19^e eeuw is er bakkersgist uitgevonden en worden bijna alle broden op deze manier gemaakt. Dit is ook de eeuw geweest waarop steeds meer mensen klachten gingen ontwikkelen en intolerant werden voor het brood. Zou het dan door het bakkersgist komen dat we gluten niet meer kunnen verdragen?

Nee, dit is niet het enige wat veranderd is door de jaren heen. Tegenwoordig eten zoveel mensen zulke grote hoeveelheden brood en wordt gluten ook nog eens door heel veel gerechten gedaan dat niet alleen de inname verhoogd is, maar de vraag naar granen ook.

De enige manier om de productie zo hoog te houden is door granen te kweken die én heel groot zijn én veel sneller groeien zodat ze sneller geoogst kunnen worden. Onderzoek geeft aan dat het hier veelal mis is gegaan en mensen sneller ziek worden van granen. Het bevat namelijk vele malen meer gluten dan vroeger.

Vroeger hadden de granen veel langer de tijd om te ontkiemen. Dit proces levert niet alleen heel veel gezonde voedingsstoffen op voor de mens, maar het bevatte ook 80% minder gluten!

Deze klachten kun je mogelijk ontwikkelen

Voordat ik je kan vertellen welke klachten er kunnen ontstaan door het eten van gluten, is het belangrijk dat je weet wat gluten nou precies is.

Gluten is een naam voor een groep eiwitten die voorkomt in bepaalde granen zoals:

• Tarwe
• Spelt
• Durum
• Rogge
• Gerst

Veel mensen hebben moeite om deze eiwitten te verteren waardoor ze allerlei vervelende klachten krijgen. Meerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat gluten de darmwand aantast waardoor er belangrijke vitamine en mineralen verloren gaan. Ook kan het ontstekingen in het darmslijmvlies geven. Niet echt iets waar we om staan te springen natuurlijk.

Het is mij opgevallen dat de hoeveelheid mensen met darmklachten met raptempo omhoogschieten tegenwoordig. 95% van de mensen die ik in mijn praktijk behandel hebben darmklachten. Ik merk dagelijks dat o.a. het verwijderen van gluten uit het eetpatroon chronische klachten doet verdwijnen.

Granen die geen gluten bevatten zijn oa.

• (Glutenvrije) havermout
• Boekwijt
• Quinoa
• Gierst
• Teff

Het populaire havermout bevat in Nederland ook bijna altijd gluten tenzij je echt voor een glutenvrije variant gaat. Dit heeft te maken doordat de havermout in bedrijven wordt gemaakt waar er ook gluten verwerkt wordt. Daarom is havermout bijna altijd besmet met gluten.

Als je denkt dat in rijst geen gluten zit heb je het mis. Alleen wordt deze variant van gluten door veel mensen goed verteerd waardoor er geen of minder klachten ontstaan. In ernstige gevallen van darmklachten is het verstandig om alle granen uit het voedingspatroon te halen voor een tijdje om zo de darmen te herstellen.

Daarom ben ik zo fan van het Paleo dieet. Hierbij wordt standaard geen granen gebruikt.

Voor jouw beeldvorming heb ik de meest voorkomende klachten opgeschreven die veroorzaakt worden door een gluten intolerantie. Weet dat deze klachten per persoon kunnen verschillen.

• Chronische diarree
• Obstipatie
• Plakkende, stinkende ontlasting
• Opgeblazen buik
• Verminderde eetlust
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies, ondergewicht of problemen om af te vallen
• Bloedarmoede
• Depressiviteit
• Stemmingswisselingen
• Botontkalking
• Onvruchtbaarheid
• Fibromyalgie
• Hormoonschommelingen
• Slaapproblemen

De lijst gaat nog wel even door helaas.

Natuurlijk reageert niet iedereen even heftig op gluten. Vaak zien we pas na langere tijd bepaalde klachten gaan ontstaan. Dit komt doordat de darmen steeds meer ontstoken raken of doordat er steeds minder vitamines en mineralen opgenomen kunnen worden waardoor andere processen in het lichaam verstoord worden.

In brood en granen zit fytinezuur wat ervoor zorgt dat belangrijke mineralen geblokt worden. Denk aan de mineralen calcium, zink en ijzer. Ik hoef natuurlijk niet uit te leggen dat dit belangrijke mineralen zijn om gezond te blijven. Ze zorgen ervoor dat je weerstand hoog blijft, ze geven je energie en zorgen dat je sneller hersteld. Alleen daarom zou ik adviseren om je boterham te laten liggen 😉

Maar dan mag ik helemaal niks meer eten…?

Dit is iets wat ik dagelijks te horen krijg van mijn cliënten of aan wie ik vertel dat ze gluten beter kunnen laten staan. En ik snap dit volkomen. We zijn opgegroeid met een boterham mee in onze lunchtrommel, we smeren broodjes voor onze picknick en in de avond genieten we van een stokbroodje met kruidenboter. Daarnaast zit er in pasta, pizza’s, koekjes en nog veel meer andere lekkere dingen gluten.

Veel mensen krijgen hierdoor het gevoel dat ze heel veel moeten opgeven. Ik vraag altijd de volgende dingen:

• Wat moet je nu opgeven doordat je gluten eet?
• Ben jij heel vaak moe?
• Kan je hierdoor niet goed functioneren?
• Of kan je dat leuke jurkje niet aan omdat je na het eten je buik opzet?
• Moet je vaak eerder naar huis omdat je pijn in je buik krijgt?
• Lukt het je maar niet om af te vallen?
• Kan je niet meedoen met bepaalde activiteiten door je lichamelijke klachten?
• Of met je kinderen of kleinkinderen spelen?

Dit zijn allemaal dingen die je mogelijk opgeeft als je ervoor kiest om gluten te eten. Als je het zo bekijkt voelt het dan nog steeds dat je veel moet opgeven als je ervoor kiest om gluten uit je voedingspatroon te halen? Stel jezelf de vraag, wat krijg jij ervoor terug als je ervoor kiest om gluten te laten staan?

Laat het me weten in de comments!